مقدمه
همکاری با اینفلوئنسرها یکی از محبوب‌ترین روش‌های بازاریابی در سال‌های اخیر است، اما پرسش کلیدی همیشه یکسان است: آیا این کمپین واقعاً سودآور بوده یا فقط ویو و لایک جمع کرده‌ایم؟ برای پاسخ دقیق، باید داده‌محور نگاه کنیم. سه ابزار اصلی در این مسیر به شما کمک می‌کند: UTM برای ردیابی، کدهای تخفیف اختصاصی برای محاسبه فروش مستقیم و مدل‌های آتربیوشن (Attribution) برای شناسایی نقش واقعی هر اینفلوئنسر در مسیر خرید.
چرا سنجش سود تبلیغات اینفلوئنسری چالش‌برانگیز است؟
- کاربران قبل از خرید چندین بار با برند شما برخورد می‌کنند (پست اینفلوئنسر، تبلیغ گوگل، بازدید وب‌سایت).
- فروش ممکن است روزها یا هفته‌ها بعد رخ دهد، نه بلافاصله بعد از دیدن محتوا.
- بعضی کاربران به‌جای کلیک روی لینک، مستقیم نام برند را سرچ می‌کنند.
- معیارهای سطحی مثل ویو یا لایک، هیچ‌وقت معیار سودآوری واقعی نیستند.
گام اول: استفاده از UTM
UTM (Urchin Tracking Module) برچسب‌هایی هستند که به انتهای لینک اضافه می‌شوند و منبع دقیق ترافیک را نشان می‌دهند.
ساختار یک برچسب UTM برای کمپین اینفلوئنسری:
- utm_source: پلتفرم (Instagram, TikTok, YouTube)
- utm_medium: نوع تبلیغ (influencer, story, post, reel)
- utm_campaign: نام کمپین (مثلاً ماه یا جشنواره)
- utm_content: نام یا آی‌دی اینفلوئنسر
مزیت‌ها:
- در ابزارهای آنالیتیک دقیق می‌بینید هر اینفلوئنسر چقدر کلیک و تبدیل آورده.
- امکان مقایسه منصفانه بین اینفلوئنسرهای مختلف فراهم می‌شود.
گام دوم: کد تخفیف اختصاصی برای هر اینفلوئنسر
کد تخفیف یک ابزار قدرتمند است چون حتی اگر کاربر روی لینک کلیک نکند و مستقیم وارد سایت شود، باز هم می‌توان فروش را به اینفلوئنسر نسبت داد.
روش استاندارد:
- برای هر اینفلوئنسر یک کد کوتاه و ساده بسازید (مثلاً ALI10 یا SARA15).
- تخفیف کوچک (۵–۱۵٪) کافی است تا کاربر انگیزه داشته باشد کد را وارد کند.
- گزارش فروش روزانه/هفتگی بر اساس این کدها، تصویر شفافی از ROI می‌دهد.
مزیت‌ها:
- سنجش مستقیم فروش‌های وابسته به هر اینفلوئنسر
- افزایش انگیزه کاربر برای خرید سریع‌تر
- قابلیت مقایسه همزمان با داده‌های UTM برای بررسی هم‌پوشانی
گام سوم: آتربیوشن (Attribution) عملی
آتربیوشن یعنی مشخص کردن سهم هر کانال یا اینفلوئنسر در تصمیم خرید. چند مدل رایج وجود دارد:
- Last-Click Attribution (نقطه آخر)
آخرین کانالی که قبل از خرید لمس شده، تمام اعتبار را می‌گیرد. ساده است اما نقش واقعی اینفلوئنسر را ممکن است کم نشان دهد. - First-Click Attribution (نقطه اول)
اولین برخورد کاربر با برند (مثلاً استوری اینفلوئنسر) عامل اصلی در نظر گرفته می‌شود. مناسب برای کمپین‌های آگاهی از برند. - Linear Attribution (خطی)
همه کانال‌ها سهم برابر دارند. اگر کاربر سه نقطه تماس داشته باشد، هرکدام یک‌سوم اعتبار را می‌گیرند. - Time-Decay Attribution (وزن‌دهی زمانی)
هرچه به خرید نزدیک‌تر باشیم، سهم بیشتری داده می‌شود. مناسب برای کمپین‌های بلندمدت.
مثال عملی:
کاربر ابتدا ویدئوی اینفلوئنسر را دید، سپس از تبلیغ گوگل وارد شد و بعد از ایمیل مارکتینگ خرید کرد. در مدل Last-Click، تمام اعتبار برای ایمیل است، اما در مدل خطی هر سه کانال سهم دارند.
جدول مقایسه ابزارهای سنجش
| ابزار | چه چیزی را نشان می‌دهد | مزایا | محدودیت |
| UTM | ترافیک، کلیک، نرخ تبدیل مستقیم | دقت بالا، تحلیل کمپین در آنالیتیک | اگر کاربر لینک را کپی/تایپ کند ممکن است گم شود |
| کد تخفیف | فروش‌های مستقیم از هر اینفلوئنسر | ساده، انگیزشی، قابل ردیابی | روی فروش‌های بدون کد تأثیر ندارد |
| آتربیوشن | سهم واقعی هر کانال در مسیر خرید | تصویر کامل‌تر، تحلیل استراتژیک | نیاز به ابزار و داده بیشتر |
چطور سود تبلیغات اینفلوئنسری را محاسبه کنیم؟
۱) مجموع فروش مستقیم از UTM + کدهای تخفیف
۲) کسر هزینه پرداختی به اینفلوئنسر
۳) محاسبه ROI:
ROI = (درآمد حاصل – هزینه کمپین) ÷ هزینه کمپین × 100
مثال:
- هزینه کمپین: ۵۰ میلیون تومان
- فروش مستقیم از کد تخفیف: ۸۰ میلیون تومان
- فروش غیرمستقیم (با تحلیل آتربیوشن): ۲۰ میلیون تومان
- مجموع: ۱۰۰ میلیون تومان
- ROI = (۱۰۰ – ۵۰) ÷ ۵۰ × ۱۰۰ = ۱۰۰٪
یعنی کمپین شما سود دو برابری داشته است.
خطاهای رایج در سنجش سود تبلیغات اینفلوئنسری
- استفاده نکردن از UTM یا یکسان‌بودن پارامترها برای همه اینفلوئنسرها
- دادن یک کد تخفیف مشترک برای چند نفر
- تمرکز صرف روی ویو و لایک به‌جای فروش واقعی
- نداشتن توافق شفاف روی KPIها قبل از شروع کمپین
- تحلیل نکردن فروش غیرمستقیم و اثر طولانی‌مدت اینفلوئنسر
نتیجه‌گیری
سنجش سود تبلیغات اینفلوئنسری بدون ابزارهای داده‌ای تقریباً غیرممکن است. UTM، کد تخفیف اختصاصی و مدل‌های آتربیوشن عملی، سه ستون اصلی برای تحلیل دقیق هستند. ترکیب این سه ابزار به شما کمک می‌کند بفهمید کدام اینفلوئنسر واقعاً برایتان سود می‌سازد و سرمایه‌گذاری بعدی کجا باید باشد. اگر می‌خواهید همین فرایند را به یک چارچوب اختصاصی و گزارش قابل ارائه به مدیران یا سرمایه‌گذاران تبدیل کنید، وارد سایت مشاوره جامع و آنلاین الوکمک شوید و با مشاوران حرفه‌ای گفتگو کنید تا متناسب با اهداف بازاریابی شما، بهترین روش سنجش و ابزار پیاده‌سازی انتخاب شود.
